Sinema Film Dublajı

Fransızca kökenli olan Dublaj sözü dilimizde daha çok bir sinema terimi olarak kullanılmaktadır. Sözün "çekilmiş bir filmi sonradan seslendirme yabancı dilde çekilmiş bir filmi yerli dile çevirme" anlamı için TDK seslendirme karşılığını önermektedir. Dilimizde aynı köke dayanan dublajcı ve dublajcılık kelimeleri de kullanılmaktadır. Aynı platformlarda anılsa da aslında seslendirme ve Dublaj farklıdır işlerdir. Seslendirmede içerik tek bir ses kullanarak arka planda duyulabilen orijinal ses kaydının üzerine kaydedilir. Bu yöntem genellikle belgeseller, reklamlar, tanıtım filmleri, eğitim görselleri ve haber yayınları için kullanılır. Dublajda ise içerik profesyonel seslendirme sanatçıları tarafından kaydedilir Dublaj yaparken kelimelerin seçimi çok önemlidir zira içerik ekrandaki karakterlerin dudak hareketi ile uyumlu olmalıdır.

İngilizce çekilen Hollywood filmleri İngilizce’ye hâkim olmayanlara iki seçenekle sunulmaktadır altyazı ve dublaj Altyazı ekonomik maliyetli olduğu için tercih edilen bir yol olsa da dublaj belirli ülkelerde daha çok tercih edilen bir yöntemdir. Altyazıya göre dublajın artıları daha fazladır.İzleyici dublaj yapılmış bir görüntüyü izlerken daha iyi odaklanır. Farklı insanlar arasındaki diyaloglarda kimin konuştuğunu daha iyi anlar. Çocuklar için dublaj kesinlikle gereklidir çünkü okuma kapasitelerii yetişkinlerle aynı değildir ya da hiç okuma bilemeyebilirler. Ayrıca uzun süre çocukların dikkatini sağlamak mümkün olmayabilir. Dublaj yapılmış projeler hayatımızın ayrılmaz parçası haline gelen mobil cihazlarda küçük ekranlarda daha kullanışlıdır. Dublaj yapılmış bir iş ekrana sık bakılmadan da videonun takip edilebilmesini sağlar.

İngiltere ve Amerika’daki izleyiciler genellikle film ya da dizileri orijinal dillerinde alt yazılı izlemeyi tercih etmektedirler. Sadece çocuk programlarına Dublaj yapılmaktadır. İzleyicinin geneli filmin orijinal sesini duymayı tercih etmektedir. Hollywood filmleri çoğunlukla başka dillere çevriliyor. Dublajla ilgili bir diğer önemli faktör, bir başka dile çevrilirken, gösterime gireceği ülkenin mizah anlayışına ve kültürüne de adapte edilmesi gerektiğidir.

Bazı kaynaklar Türk sinemasında ilk Dublajını Alman filmi Gün Batarken’de İ. Galip ARCAN tarafından yapıldığını göstermektedir. Bunun yanısıra Türk Dublaj tarihinin Nazım HİKMET’le başladığı kabul edilir. Nazım HİKMET, İpek Film’in sahibi İhsan İPEK’le çok yakın arkadaştı. Orada uzun süre dublaj yönetmenliği ve çeviri yaptı ama bunu kimseye söylemedi. Dublajı ülkemizde yapılan ilk Türk filmi Muhsin ERTUĞRUL'un ''Bir Millet Uyanıyor'' filmidir. İlk seslendirme stüdyosu 1932 yılında Nişantaşı'nda İpekçi Kardeşler tarafından açılmıştır. Türk sinemasının ilk kadın Dublaj Yönetmeni ise Sacide KESKİN'dir.

Nazım HİKMET’in hapishane dönemlerinde Ferdi TAYFUR Dublaj işine yeni başlamıştı. Çok beğenilen Lorel-Hardy, Arşak Palabıyıkyan, Üç Ahbap Çavuş tiplerini taklit ederek ünlenen Tayfur’un olağanüstü taklit yeteneği vardı. O dönemde birçok filmde oynadı; Ankara Ekspresi, Bir Millet Uyanıyor vs... Hayatının geçtiği alan, İpek Film’in kapalı dublaj salonuydu. Diğer bir özelliği de İngilizce, Almanca ve Fransızca metinleri anında Türkçe’ye çevirip seslendirmesi. Annesi Alman’dı o yüzden çok iyi Almanca konuşuyordu.

Dublajı gerçekleştiren sanatçıyla oyuncunun iyi bir uyum yakalaması çok önemlidir. Buna en güzel örneklerden biri de yine ülkemizde dublajın en eski zamanlarına dayanmaktadır. Türk sinemasının sevilen aktörlerinden Öztürk SERENGİL, hiçbir filminde kendi sesini kullanmamıştır. Ona Dublaj yapan yine çok değerli bir isim olan Mücap OFLUOĞLU idi. O çok tutulan ‘yaşşeee’ nidalarını atan ve karakteri izleyiciye sevdiren Mücap OFLUOĞLU Mücap’a aittir aslında. Ancak Mücap OFLUOĞLU, bin lira yerine iki bin lira isteyince iş Sadettin ERBİL’e verilmiştir. Seyirci, OFLUOĞLU’nun sesinden karakteri benimsediği için, filmler tutmamıştır. Sonrasında Mücap OFLUOĞLU’ndan özür dilenmiş, istenilen para verilmiş, Öztürk SERENGİL de eski popülerliğini tekrar yakalamıştır.